آشنایی با کمیسیون ماده 100 شهرداری و نکات حقوقی آن

شاید در رابطه با ساخت و ساز و انجام عملیات ساختمانی این سوال برایتان پیش بیاید که کمیسیون ماده 100 شهرداری چیست؟ کمیسیون ماده 100 شهرداریها از جمله مراکز اختصاصی خارج از دادگستری است. همچنین این مرکز اختصاصی شخصیت حقوقی جداگانهای نسبت به شهرداری دارد؛ کما اینکه در اداره شهرداری واقع شده است. کمیسیون ماده 100 یکی از کمیسیونهای اداری است که در رابطه با ماده ۱۰۰ قانون شهرداری ایجاد شده است. به طور کلی این کمیسیون شخصیت حقوقی مجزا و کاملا مستقل از شهرداری دارد. در ادامه بیشتر با این بخش و فرایندهای قانونی آن آشنا میشوید.
فهرست مطالب
موارد و نکات صلاحیت کمیسیون ماده 100
اگر شخصی در زمینه ساخت و ساز دچار تخلفی شود، شهرداری حق ندارد از او جریمه بگیرد یا سازه را تخریب کند. بلکه شهرداری تنها میتواند جلوی عملیات ساخت و ساز را بگیرد و مانع ادامه کار شود. در این شرایط در هر صورت باید بلافاصله پرونده را به کمیسیون ارجاع دهید. کمیسیون بعد از رسیدگی به پرونده تصمیم نهایی را میگیرد که با متخلف چه برخوردی داشته باشد. تخلفاتی که پرونده مرتبط با آنها باید در کمیسیون ماده 100 بررسی شود شامل موارد زیر میشود؛
- احداث بنا بدون پروانه (مجوز) یا احداث بنا خارج از پروانه یا مازاد بر آن
- عدم احداث پارکینگ یا غیر قابل استفاده بودن پارکینگ
- تجاوز به معابر شهر
- استحکام نداشتن بنا یا عدم رعایت ضوابط فنی، بهداشتی و شهرسازی در احداث بنا
- تغییر کاربری غیر مجاز
- تخلف مهندس ناظر ساختمان
نکته: ماده 100 قانون شهرداریها متشکل از ۱۱ تبصره است.
موارد رسیدگی کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری
احداث بنا بدون پروانه
بر اساس قواعد، صاحبان املاک و زمینها قبل از اینکه اقدامی برای انجام عملیات ساختمانی و ساخت و سازهای مختلف انجام بدهند، باید اقدام به اخذ پروانه از طرف شهرداریها کنند. در صورت عدم انجام این کار، شهرداری موضوع را به کمیسیون اطلاع میدهد. در این شرایط امکان توقیف ساخت و ساز و پرداخت جریمه وجود دارد.
تخلف مربوط به عدم احداث پارکینگ
گاهی اوقات با توجه به مشخصات پروانه و همچنین نقشهها و ضوابط شهرداری، اقدام به ساخت پارکینگ امری ضروری است. حالا اگر مالک بدون توجه به قوانین و ضوابط پارکینگ را احداث نکند یا اینکه پارکینگ را بدون اصول فنی شهرسازی و بهداشتی بسازد، مرتکب تخلف شده است. در این موارد براساس کمیسیون ماده 100 شهرداری، متخلف باید جریمه بپردازد.
در شرایطی که مالک پارکینگ را بدون رعایت اصول شهرسازی ساخته باشد، کمیسیون وظیفه دارد حکم تخریب ساختمان را صادر کند.

تجاوز به معابر شهری
در صورتی که مالک اقدام به نوسازی کند یا قصد داشته باشد ساختمانی بسازد؛ اما ساختمان را طوری طراحی کند که به نوعی تجاوز به معابر شهری باشد، دچار تخلف شده است. برای نمونه، جلو آوردن دیوار و اشغال فضای پیادهرو نوع از تجاوز به معابر شهری محسوب میشود. در اینجا شهرداری میتواند کار ساخت را تعطیل کرده و در ادامه جریمه نقدی لحاظ کند.
تراکم ارضی
در شرایطی که مالک بر خلاف زیربنای درج شده در پروانه ساختمانی اقدام به افزودن زیربنا کند، مرتکب تخلف شده است. در این شرایط براساس قوانین و موارد درج شده در کمیسیون ماده 100 شهرداری برخوردهای مربوطه انجام میشود.
عدم استحکام بنا
در صورتی که مالک قصد داشته باشد ساختمانی که فاقد ایمنی و استحکام است را بازسازی کند یا روی آن ساخت و ساز انجام بدهد. در این شرایط براساس کمیسیون مذکور در قانون شهرداری حکمی که صادر میشود، تخریب بنا خواهد بود.
عدم رعایت اصول فنی، بهداشتی و شهرسازی
در این موارد اگر اصول فنی و بهداشتی در روند نوسازی و ساخت و ساز خانه رعایت نشود، مطابق با کمیسیون، حکم به تخریب بنا داده خواهد شد.
تغییر کاربری
این حالت زمانی اتفاق میافتد که مالک برای ساختمان مربوطهاش پروانه ساخت یک خانه مسکونی را گرفته اما برخلاف پروانه اخذ شده محل مورد نظر را به عنوان ساختمان و کسب و کار تجاری یا هر نوع کاربری دیگر قرار بدهد. در این شرایط نیز طبق کمیسیون ماده 100 با متخلف برخورد خواهد شد و امکان دادن حکم به تعطیلی ساختمان ظرف مدت یک ماه، وجود دارد.
برای آشنایی بیشتر با مسائل حقوقی و مجوزها، این مطالب را بخوانید:
اشخاص حاضر در کمیسیون ماده 100 شهرداری
نمایندگان وزارت کشور، دادگستری، نماینده شورای اسلامی و نماینده شهرداری، اعضای تشکیلدهنده کمیسیون ماده 100 شهرداری هستند. این اعضا بهصورت زیر انتخاب میشوند:
- نماینده وزارت کشور به انتخاب وزیر کشور
- یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر کشور
- یکی از قضات دادگستری به انتخاب وزیر دادگستری
- یکی از اعضا انجمن (شورای اسلامی) شهر به انتخاب انجمن شورا
نماینده شهرداری هم در این کمیسیون اجازه ندارد رای بدهد و فقط برای توضیحات احضار میشود.